گروه اقتصادی میبدما- نظام شناسه‌گذاری یکتای کالا در قالب طرح «شبنم» در وزارت صنعت در سال 89 و طرح «اصالت و سلامت» در وزارت بهداشت در سال 88 شکل گرفت. اجرای چنین نظامی که مشابه آن در دیگر حوزه‌ها مانند کد ملی برای افراد، شناسه ملی برای شرکت و کدپستی برای مکان اجرا شده، یکی از زیرساخت‌های اصلی مدیریت تجاری کشور است که اطلاعات دقیق و به هنگامی را جهت پایش تولید، واردات، توزیع و مصرف در اختیار متولیان اقتصادی کشور قرار می‌دهد.


از ابتدای شروع نظام شناسه‌گذاری یکتای کالا، بیش از 900 میلیون شناسه در وزارت صنعت و 600 میلیون شناسه در وزارت بهداشت الصاق گردیده است (جمعا 1.5 میلیارد عدد)، در طرح شبنم 11 هزار بازرگان عضو طرح بوده و به‌صورت مستمر با سامانه ارتباط دارند. روزانه به حدود 33 هزار تراکنش استعلامی پاسخ داده می‌شود. تعداد کالاهای ثبت شده 250 هزار عدد است. گزارش تخلف روزانه نیز به دو هزار تراکنش در روز رسیده است.

طرح شبنم در دو فاز و هر فاز شامل چند مرحله طراحی شده که تاکنون مرحله 2 از فاز 1 اجرا شده است و قرار بود مرحله سوم از فاز اول در مهرماه 92 انجام شود که چند هفته پیش با دستور محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت دولت یازدهم طرح شبنم ، برچیده شد.

 کارشناسان علت مخالفت برخي فعالان اقتصادي با طرح شبنم را نقش این طرح در شفاف‌شدن فعالیت‌های اقتصادی و حجم تراکنش‌های مالی تجار و بازرگانان می‌دانند.

برخي از اعضاي اتاق بازرگاني از جمله افرادي بودند که از همان روز اول با ايران‌کد و شبنم مخالفت کردند و به نظر می‌رسد به علت لابي قوي اتاق بازرگانی در دولت یازدهم (حضور نهاوندیان در دولت)، دستور توقف فوري اين طرح صادر شده است.

مهندس جلال مشاور سابق معاون وزير صنعت در این باره به خبرنگار ما گفت: با اجراي کامل اين دو طرح، ديگر مشخص بود هر کسي چه کالايي چه قدر به چه ارزشي وارد مي‌کند و در کجا توزيع و فروخته مي‌شود، اين نظام آماري مي‌توانست مبنايي باشد براي ماليات و توزيع ارز و خلاصه برنامه‌ريزي‌هاي اقتصادي کشور.


به گزارش مشرق، طرح شبنم و ايران کد دچار مشکلاتی در اجرا بود، مشکلاتي که به دليل بدسليقگي در اجرا گريبان خيلي از توليد کننده‌ها را هم گرفت.

در هر حال، وزارت صنعت به بهانه تسهيل تجارت و فضاي کسب و کار بساط طرحي را برچيده که در آينده‌اي نه چندان دور فقدانش دوباره بلاي همين فعالان اقتصادي خواهد شد.

مطابق بررسی‌ها، حذف طرح شبنم به قاچاق سالانه ۱۹ میلیارد دلاری که باعث حذف ۹۵۰ هزا شغل و کاهش ۱۶ هزار میلیارد تومانی درآمد دولت است، دامن می‌زند.